هیدروکلریک اسید چیست و چه کاربردهایی دارد؟ خرید از اسیدمارکت
معرفی هیدروکلریک اسید
هیدروکلریک اسید (HCl)، یک اسید معدنی قوی، از ترکیب هیدروژن و کلر تشکیل شده و به‌صورت طبیعی در معده انسان برای هضم غذا وجود دارد (با pH 0-2). این ماده در صنعت به‌صورت محلول آبی با غلظت‌های مختلف (10-35٪) عرضه می‌شود. هیدروکلریک اسید به دلیل خورندگی بالا و توانایی تفکیک کامل در آب، در کاربردهای صنعتی، خانگی و آزمایشگاهی جایگاه ویژه‌ای دارد. غلظت‌های پایین‌تر (10-15٪) با نام جوهر نمک برای مصارف خانگی و غلظت‌های 20-30٪ با نام موریاتیک اسید برای تمیزکاری صنعتی استفاده می‌شوند.
مشخصات شیمیایی
- نام انگلیسی: Hydrochloric Acid
- نام‌های دیگر: جوهر نمک، موریاتیک اسید، اسید معده، اسید کلریدریک
- فرمول شیمیایی: HCl
- جرم مولکولی: 36.46 g/mol
- نقطه جوش: 110 °C (برای محلول 20٪)
- چگالی: 1.18 g/cm³ (برای محلول 35٪)
- حلالیت: کاملاً محلول در آب
- شماره CAS: 7647-01-0
آنالیز هیدروکلریک اسید (گرید صنعتی و خانگی)
| ویژگی | گرید صنعتی (30-35٪) | گرید خانگی (10-15٪) |
|---|---|---|
| خلوص | ≥ 30٪ | ≥ 10٪ |
| رنگ | بی‌رنگ تا زرد کم‌رنگ | بی‌رنگ |
| pH | < 1 | ~1 |
| کاربرد اصلی | اسیدشویی، تولید PVC | تمیزکاری خانگی |
تاریخچه هیدروکلریک اسید
هیدروکلریک اسید احتمالاً در قرن هشتم میلادی توسط جابر بن حیان، شیمیدان ایرانی، کشف شد. او این ماده را برای جرم‌گیری سطوح استفاده کرد و به کشف اسیدهای دیگری مانند نیتریک و سیتریک نیز شهرت دارد. در قرن سیزدهم، سودوگبر (Pseudo-Geber) هیدروژن کلرید را از ترکیب نیتریک اسید و نشادر به‌دست آورد. در قرن شانزدهم، آندریاس لیباویوس با گرم کردن نمک در بوته سفالی، این اسید را سنتز کرد. در قرن هفدهم، ژوهان رودولف گلابر فرآیند مانهایم را با واکنش سدیم کلرید و سولفوریک اسید توسعه داد. در قرن نوزدهم، جوزف پریستلی هیدروژن کلرید خالص را تولید کرد و همفری دیوی ترکیب شیمیایی آن (هیدروژن و کلر) را اثبات نمود. در قرن بیستم، فرآیند سولوای روشی کارآمدتر برای تولید صنعتی این اسید ارائه کرد.
روش تولید
هیدروکلریک اسید به دو روش اصلی تولید می‌شود:
- تولید مستقیم:
- واکنش هیدروژن و کلر گازی در حضور کاتالیزور برای تولید هیدروژن کلرید (HCl گازی).
- حل کردن هیدروژن کلرید در آب برای تولید محلول هیدروکلریک اسید.
- تولید غیرمستقیم:
- به‌عنوان محصول جانبی در فرآیندهای شیمیایی مانند کلرزنی هیدروکربن‌ها یا تولید کلریدهای فلزی.
- مثال: واکنش مانهایم (NaCl + H2SO4 → Na2SO4 + HCl).
غلظت‌های صنعتی معمولاً 30-35٪ هستند، اما برای خلوص‌های بالاتر (بیش از 50٪)، نیاز به مخازن ویژه با دمای پایین و فشار بالا است. در ایران، پتروشیمی‌های بندر امام، اروند، کارون و ارومیه از تولیدکنندگان اصلی هستند، با ظرفیت سالانه حدود 430 هزار تن.
کاربردهای هیدروکلریک اسید
هیدروکلریک اسید به دلیل خواص خورنده و اسیدی، در صنایع مختلف کاربرد دارد:
1. صنایع شیمیایی
- تولید ترکیبات آلی: ماده اولیه در تولید وینیل کلرید (برای PVC)، دی‌کلرواتان، پلی‌کربنات و اسید اسکوربیک.
- تولید ترکیبات غیرآلی: سنتز کلسیم کلرید، کلرید نیکل و سایر کلریدهای فلزی.
- کنترل pH: تنظیم اسیدیته در فرآیندهای شیمیایی و تصفیه آب.
2. اسیدشویی فولاد
- حذف اکسیدهای فلزی و آلاینده‌ها از سطح فولاد برای بهبود کیفیت و آماده‌سازی برای پوشش‌دهی.
- مزایا نسبت به سولفوریک اسید: زمان کمتر، عملکرد در دمای پایین، کیفیت سطح بهتر.
- محدودیت: نامناسب برای فولاد ضدزنگ به دلیل خطر خوردگی.
3. تمیزکاری و ساخت‌وساز
- موریاتیک اسید (20-30٪): حذف رنگ، ملات و جرم از آجر، سیمان و سطوح سخت.
- جوهر نمک (10-15٪): تمیزکننده خانگی برای سطوح سرامیکی، کاشی و لوله‌ها.
- توجه: برای فلزات توصیه نمی‌شود، زیرا باعث شکنندگی می‌شود.
4. صنایع غذایی و خانگی
- تنظیم pH در استخرها (7.2-7.6) برای جلوگیری از تحریک پوست و حفظ کارایی کلر.
- حذف لکه‌های تیره از کاشی و دوغاب استخرها (محلول 10٪).
- تولید ژلاتین و افزودنی‌های غذایی (در گرید غذایی).
5. صنایع نفت و چرم
- اسیدزنی چاه نفت: افزایش نفوذپذیری سنگ‌های مخزن برای استخراج نفت.
- چرم‌سازی: آماده‌سازی پوست برای دباغی.
6. کاربردهای آزمایشگاهی
- معرف شیمیایی در تیتراسیون و آنالیزهای شیمیایی.
- حلال برای مواد معدنی و فلزات.
فواید هیدروکلریک اسید
- کارایی بالا: اسید قوی با تفکیک کامل در آب و ثابت یونش بالا.
- پایداری: بدون تغییر غلظت در طول زمان.
- چندمنظوره: کاربرد در صنایع متنوع از خانگی تا صنعتی.
- هزینه پایین: تولید اقتصادی به‌عنوان محصول جانبی فرآیندهای شیمیایی.
تفاوت هیدروژن کلرید و هیدروکلریک اسید
- هیدروژن کلرید (HCl): گازی بی‌رنگ با بوی تند، حاصل واکنش هیدروژن و کلر.
- هیدروکلریک اسید: محلول آبی هیدروژن کلرید، به‌صورت مایع اسیدی با خورندگی بالا.
خطرات و نکات ایمنی
هیدروکلریک اسید ماده‌ای خطرناک است و نیاز به احتیاط دارد:
- تماس با پوست/چشم: باعث سوختگی شیمیایی شدید؛ ممکن است منجر به نابینایی شود.
- استنشاق: بخارات کلرید هیدروژن تحریک‌کننده دستگاه تنفسی و در غلظت بالا کشنده است.
- بلع: ایجاد زخم در دهان، گلو و معده با خطر خونریزی شدید.
- تولید هیدروژن: واکنش با فلزات (مانند آهن) گاز هیدروژن قابل‌اشتعال تولید می‌کند.
- اقدامات ایمنی:
- استفاده از دستکش لاستیکی، عینک ایمنی و ماسک تنفسی.
- کار در محیط با تهویه مناسب.
- نگهداری جوش شیرین برای خنثی‌سازی در صورت ریختن.
- مطالعه MSDS (برگه اطلاعات ایمنی) قبل از استفاده.
شرایط نگهداری
- در ظروف پلی‌اتیلن یا شیشه‌ای مقاوم به اسید، در دمای خنک (زیر 25 °C).
- دور از فلزات، مواد قلیایی و اکسیدکننده‌ها.
- در محیط خشک و با تهویه مناسب برای جلوگیری از تجمع بخارات.
بازار خرید و فروش هیدروکلریک اسید
ارزش بازار جهانی هیدروکلریک اسید در سال 2023 حدود 1.1 میلیارد دلار تخمین زده شده و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2030 با نرخ رشد سالانه (CAGR) 5.8٪ به 1.7 میلیارد دلار برسد. عوامل کلیدی رشد شامل:
- افزایش تقاضا در صنایع فولاد، نفت و گاز، و تصفیه آب.
- رشد ساخت‌وساز و تولید PVC در آسیا-اقیانوسیه.
- چالش‌ها: اختلالات زنجیره تأمین در دوران همه‌گیری کووید-19.
منطقه آسیا-اقیانوسیه، به‌ویژه چین و هند، به دلیل تولید گسترده و مصرف بالا، بزرگ‌ترین بازار HCl است. در ایران، پتروشیمی‌های بندر امام، اروند، کارون و ارومیه تولیدکنندگان اصلی هستند.
خرید هیدروکلریک اسید از اسیدمارکت
بازرگانی اسیدمارکت، یکی از پیشروترین تأمین‌کنندگان مواد شیمیایی در ایران، هیدروکلریک اسید را در گریدهای صنعتی (30-35٪)، موریاتیک (20-30٪) و خانگی (10-15٪) با کیفیت تضمین‌شده عرضه می‌کند. این محصول در بسته‌بندی‌های ایمن و استاندارد ارائه شده و برای کاربردهای متنوع مناسب است.
چرا اسیدمارکت؟
- کیفیت برتر: ارائه HCl با خلوص بالا و استانداردهای بین‌المللی.
- قیمت رقابتی: بهترین قیمت‌ها در بازار ایران.
- پشتیبانی حرفه‌ای: مشاوره تخصصی برای انتخاب گرید مناسب.
- ارسال سریع: تحویل به‌موقع با سرویس اختصاصی تیپاکس.
برای استعلام قیمت و ثبت سفارش، با شماره‌های زیر تماس بگیرید:
- 09121043743
سوالات متداول (FAQ)
1. هیدروکلریک اسید چیست؟
هیدروکلریک اسید (HCl) یک اسید قوی معدنی است که در صنایع شیمیایی، اسیدشویی فولاد، تمیزکاری و تنظیم pH استفاده می‌شود.
2. از کجا هیدروکلریک اسید بخریم؟
بازرگانی اسیدمارکت با عرضه HCl در گریدهای متنوع و قیمت رقابتی، بهترین گزینه برای خرید است. تماس: 09121043743.
3. تفاوت جوهر نمک و موریاتیک اسید چیست؟
جوهر نمک (10-15٪) برای مصارف خانگی و موریاتیک اسید (20-30٪) برای تمیزکاری صنعتی استفاده می‌شود.
4. آیا هیدروکلریک اسید برای فلزات ایمن است؟
خیر، HCl می‌تواند فلزات را شکننده کند و برای تمیزکاری فلزات توصیه نمی‌شود.
5. خطرات هیدروکلریک اسید چیست؟
تماس با پوست، چشم یا استنشاق بخارات آن باعث سوختگی و تحریک شدید می‌شود. واکنش با فلزات گاز هیدروژن قابل‌اشتعال تولید می‌کند.
نتیجه‌گیری
هیدروکلریک اسید به دلیل خواص خورنده و اسیدی، ماده‌ای کلیدی در صنایع شیمیایی، فولاد، ساخت‌وساز و خانگی است. بازرگانی اسیدمارکت با ارائه این محصول در گریدهای متنوع و با کیفیت تضمین‌شده، آماده تأمین نیازهای شما است. برای خرید مطمئن و دریافت مشاوره تخصصی، همین امروز با ما تماس بگیرید!
تماس با اسیدمارکت: 09121043743 |
اولین دیدگاه را ثبت کنید